Nguồn xung không phải là linh kiện điện tử quá xa lạ trong lĩnh vực thiết bị điện tử. Trong bảng mạch của các thiết bị gia dụng như nồi cơm điện, lò vi sóng, lò nướng, bếp từ… đều có sự hiện diện của nguồn xung, một trong những nguồn xung phổ biến là nguồn xung 24V. Vậy sơ đồ mạch nguồn xung 24V sẽ như thế nào? Hãy cùng theo dõi nội dung bài viết dưới đây của máy biến áp Ngôi Sao Việt để hiểu rõ về sơ đồ mạch và nguyên lý hoạt động của nguồn xung 24V.
Một sản phẩm mạch nguồn xung
Công dụng của nguồn xung là gì?
Công dụng của nguồn xung là biến đổi nguồn điện xoay chiều bằng nguồn điện 1 chiều thông qua chế độ dao động xung được tạo bằng mạch điện tử kết hợp với một biến áp xung. Trước khi có nguồn xung người ta thường sử dụng nguồn tuyến tính cổ điển nhưng nguồn xung ra đời khắc phục 2 nhược điểm lớn nhất của nguồn xung là cồng kềnh chiếm diện tích và tốn kém nhiều vật liệu khiến chi phí chế tạo cao.
Chính với công dụng này mà nguồn xung 24v được sử dụng ngày một nhiều hơn. Chúng được thị trường đánh giá cao với sự lựa chọn của nhiều người tiêu dùng.
Ưu điểm của nguồn xung
Những điểm đặc biệt của nguồn xung khiến cho nó thay thế được nguồn tuyến tính là:
- Nguồn xung có kích thước nhỏ gọn hơn nhiều so với nguồn tuyến tính giúp cho sản phẩm điện tử gọn nhẹ hơn
- Nhờ vào khả năng hoạt động tốt ở dải tần cao của biến áp xung mà nguồn xung có hiệu quả làm việc với hiệu suất cao, ít nóng giúp gia tăng tuổi thọ của thiết bị
- Nguồn xung có cấu tạo đơn giản và dễ dàng điều chỉnh hơn
- Với việc sử dụng nguồn xung thì thiết bị có thể nhận được biên độ điện áp vào lớn
- So với nguồn tuyến tính thì chi phí lắp ráp nguồn xung ít hơn
Nguồn xung có kích thước nhỏ gọn
Nhược điểm của nguồn xung
Bên cạnh những ưu điểm chúng cũng có mặt hạn chế riêng. Nguồn xung tồn tại một số nhược điểm cần khắc phục như sau:
- Các linh kiện trong bộ nguồn xung thường sẽ gặp phải tình trạng cùng hư hỏng một lúc do khi một bộ phận gặp vấn đề thì những bộ phận khác cũng không được bảo toàn
- Sửa chữa nguồn xung sẽ khá rắc rối bởi vì trong một bảng mạch lớn sẽ bao gồm nhiều mạch điện với cấu tạo khác nhau, yêu cầu người sửa chữa phải có kiến thức và kinh nghiệm vững chắc
- Một số linh kiện như Mosfet, IC nguồn và biến áp xung thường khó mua ngoài thị trường, nếu có thì giá bán khá có. Điều này gây khó khăn cho việc thay thế linh kiện
- Đối với quá trình sửa chữa nguồn xung thì việc xác định sơ đồ chân biến áp xung là yêu cầu cần thiết để mạch hoạt động tốt
Nguồn xung có một số linh kiện hiếm gặp trên thị trường
Cấu tạo cơ bản của nguồn xung 24V
Nguồn xung 24V có những bộ phận cơ bản được kể đến như:
- Biến áp xung: Hoạt động tố ở dải tần cao
- Cầu chì: Khi nguồn bị ngắn mạch cầu chì có tác dụng bảo vệ mạch nguồn
- Cuộn chống nhiễu, diode chỉnh lưu và tụ lọc sơ cấp: Có hiệu quả biến đổi điện áp xoay chiều thành 1 chiều và tích trữ tại tụ lọc sơ cấp
- Sò công suất: Có nhiệm vụ đóng ngắt điện từ chân (+) của tụ lọc sơ cấp vào cuộn dây sơ cấp của biến áp xung sau đó cho xuống mass
- Tụ lọc nguồn thứ cấp: Có hiệu quả tích trữ điện từ cuộn thứ cấp của biến áp xung cung cấp cho tải tiêu thụ
- IC quang và IC TL431: Tạo điện áp cố định để khống chế điện áp ra bên thứ cấp một cách ổn định
Sơ đồ mạch nguồn xung
Sơ đồ mạch nguồn xung 24V
Sơ đồ mạch nguồn xung 24V bao gồm các bộ phận: AC IN, lọc nhiễu, chỉnh lưu, chuyển mạch, biến áp xung, chỉnh lưu, ổn áp, hồi tiếp, bộ tạo xung, DC OUT.
Thông qua sơ đồ mạch nguồn xung 24V tìm hiểu nguyên lý hoạt động của nó được kể đến như sau:
- Điện áp đi vào từ AC IN 80V-220V xoay chiều trải qua các cuộn lọc nhiễu sau đó vào đi ốt chỉnh lưu để tạo thành dòng điện 1 chiều khoảng 130 – 300V ở tụ lọc nguồn sơ cấp. Điện được tích tại tụ lọc nguồn cho cuộn dây sơ cấp của biến áp xung hoạt động, nó được cấp điện theo xung cao tần thông qua khối chuyển mạch bán dẫn
- Theo sơ đồ chân biến áp xung thì lúc này tại cuộn thứ cấp của biến áp xung điện được các mạch chỉnh lưu để trở thành dòng điện một chiều cung cấp cho tải tiêu thụ. Đối với sơ đồ mạch nguồn xung 24V điện áp thứ cấp sẽ là 24V nhờ vào mạch ổn áp
- Trong lúc đó mạch hồ tiếp lấy tín hiệu điện áp ra sau đó đưa vào bộ tạo xung dao động nhằm mục đích khống chế tần số dao động ổn định với điện áp 24V
Việc tìm hiểu sơ đồ mạch nguồn xung 24V và sơ đồ chân biến áp xung không chỉ để làm tốt công tác kiểm tra và sửa chữa mạch nguồn xung của các thiết bị điện gia dụng. Nó còn hỗ trợ cho việc hiểu rõ hơn và dễ dàng hơn về sơ đồ nguyên lý trạm biến áp.
Xem bài viết về: Nguyên Lý làm việc của cuộn kháng điện là gì ?